Pan con tomate of Spaans brood met tomaat en knoflook is een eenvoudig maar overheerlijk traditioneel streekgerecht. Deze met name Catalaanse specialiteit bestaat uit licht geroosterd brood belegd met friszure tomaat, pittige knoflook, besprenkeld met wat Spaanse olijfolie en een snuifje zout. Dit Spaans tomatenbrood wordt vaak geserveerd als ontbijt, maar kan de hele dag door gegeten worden, zowel bij de brunch, als aperitiefhapje bij de borrel, als onderdeel van Spaanse tapas of als brood bij een maaltijd.
Origine van het gerecht
Pan con tomate komt oorspronkelijk uit de autonome regio Catalonië, gelegen in het noordoosten van Spanje. In het Catalaans wordt het pa amb tomàquet of pan tumaca genoemd, wat je letterlijk vertalen kan als ‘brood met tomaat’. Dit gerecht werd voor het eerst beschreven in 1884, waar tomatenpulp gebruikt werd om oud brood weer ‘eetbaar’ te maken.
Momenteel is het één van de populairste Spaanse gerechten op basis van brood in het land en dan met voorsprong in Catalonië waar het letterlijk met elk gerecht de hele dag door gegeten kan worden. Ik vind het erg lekker om het als ontbijt te eten, lekker fris in de warme ochtendstralen van de zon, maar het past uitstekend bij het aperitief samen met andere Spaanse tapas zoals deze knoflookchampignons, Spaanse chorizo in cider, gegrilde pimientos de Padrón. Het past ook uitstekend bij deze zomerse koude soeprecepten; salmorejo en gazpacho.
Welke ingrediënten heb je nodig
Dit Spaans gerecht maak je met slechts 5 basisingrediënten. Gebruik dus enkel kwalitatieve producten voor de beste smaak.
- Brood: Gebruik een lekker rustiek boerenbrood, ciabatta of stokbrood. Het is belangrijk dat het brood stevig is maar toch zacht vanbinnen en het mag best een dagje of 2 oud zijn, maar niet hard geworden. Het brood wordt licht geroosterd alvorens te beleggen.
- Tomaten: Je hebt goed rijpe en volle tomaten nodig die makkelijk om te raspen zijn. Gebruik dus geen kerstomaatjes of zo. We hebben enkel de pulp van de tomaten nodig voor dit recept (zonder schil).
- Olijfolie: Gebruik zeker een extra vierge olijfolie van goede kwaliteit, bij voorkeur eentje die je zelf lekker vindt.
- Knoflook: Je hebt een groot knoflookteentje nodig voor extra pit.
- Zout: Ik verkies grof zeezout of ‘fleur de sel’ boven gewoon tafelzout. De smaak is met verfijnd en de grove korrels geven een extra crunch.
Hoe maak je pan con tomate?
Dit recept is makkelijk en snel klaar te maken. Je hebt er ongeveer 10 minuten voor nodig om het op tafel te zetten en je moet er amper voor koken, ideaal, toch?
- Rooster het brood:
Snij het brood in sneden van ongeveer 1,5 cm dik. Bestrijk met wat olijfolie en grill in de pan of in de oven voor enkele minuten. Of rooster het brood in de broodrooster, zonder olijfolie. De sneden moeten slechts licht geroosterd zijn, zeker niet te hard, maar lekker krokant bovenaan en nog zacht vanbinnen. - Rasp de tomaten:
Snij de tomaten doormidden. Rasp de tomaten aan de gesneden kant tot je enkel nog de schil over hebt en vang de tomatenpulp op in een kom. Gooi de schil weg. - Meng de olijfolie:
Giet een scheutje olijfolie bij de geraspte tomaten en meng goed door mekaar. - Wrijf de knoflook op het brood:
Snij een ongepeld knoflookteentje doormidden. Hou één helft vast aan de schil en wrijf met de gesneden kant over het nog warme geroosterde brood. Zo smelt de knoflook lichtjes over het brood, en je vingers gaan niet naar knoflook ruiken als je de schil vastneemt. - Maak de tomatenbroodjes:
Lepel op elk sneetje brood rijkelijk wat tomatenpulp en bestrooi met grof zeezout of fleur de sel. - Serveer:
Serveer onmiddellijk alvorens het brood te zacht wordt..
Je kan Spaanse pan con tomate ook anders bereiden als hier beschreven. Zo zie je het in Spanje vaak dat ze de tomaat niet raspen maar enkel lichtjes met de tomaat over het warme brood wrijven, alsook de knoflook. Nadien schenk je er de olijfolie over en besprenkel je het brood met zout.
Mijn voorkeur gaat uit naar de geraspte tomaat, vooral als ontbijt of als hapje. Als je het bij een maaltijd serveert kan je ervoor kiezen om de tomaat er lichtjes over te wrijven.
Hoe serveren?
Dit Spaans tomatenbrood met knoflook en olijfolie kan worden geserveerd zowel als ontbijt, brunch, als aperitiefhapje of Spaanse tapa en als brood bij een hoofdgerecht. Het is echt een heel veelzijdig gerecht en speelt een belangrijke rol in voornamelijk de Catalaanse eetcultuur.
Om er wat meer een ‘gerecht’ van te maken kan je er een schijfje Spaanse ham of jamón serrano bij serveren, of een stukje Manchego kaas of een ansjovis erop leggen.
Zorg er wel voor dat je het brood met tomaat onmiddellijk opdient anders wordt het brood te zacht. Je kan er ook voor kiezen om het als een DIY (do it yourself) platter te serveren. Het brood kan je vooraf roosteren en doe de knoflook, zout, olijfolie en geraspte tomaat in aparte kommetjes en zo kan ieder zijn eigen Spaanse pan con tomate maken. Heerlijk bij de borrel met een fris glaasje witte wijn of Spaanse vermouth.
Recepten om te serveren met tomatenbrood
Dit recept kan geserveerd worden als bijgerecht bij soep, salade of een hoofdgerecht zoals:
- Burrata salade met tomaten en rucola
- Gegrilde halloumi en zoete aardappel salade
- Carpaccio van vijgen en feta
- Little gem salade met ansjovis
- Gegrilde kipspiesjes met citroen en kruiden
- Stoofpotje van hondshaai met venkel
Pan con tomate – Spaans brood met tomaat
Ingrediënten
- 4 sneden brood geroosterd
- 2 rijpe tomaten
- 1 teentje knoflook
- 2 eetlepels olijfolie extra virgin
- grof zeezout of fleur de sel
Optioneel
- Gemalen peper van de molen
- verse peterselie fijngehakt
Instructies
- Bestrijk de sneden brood met een klein beetje olijfolie en rooster goudbruin in de oven of grillpan. Of zonder olijfolie in de broodrooster.
- Snij de tomaat doormidden. Rasp de gehalveerde tomaten tot je enkel de schil over hebt. Gooi de schil weg en vang de tomatenpulp op in een kom. Meng er de 2 eetlepels olijfolie bij en roer goed.
- Halveer het ongepelde knoflook teentje en wrijf ermee over 1 zijde van de geroosterde sneetjes brood.
- Lepel de tomatenpulp met olijfolie er rijkelijk over en werk af met grof zeezout.
- Serveer onmiddellijk.
Notities
- Brood: Gebruik best een rustiek boerenbrood, ciabatta of stokbrood. Dit brood is vaster kan een gewone boterham of typisch toastbrood. Het mag gerust een dag of 2 oud zijn.
- Zout: Gebruik grof zeezout of fleur de sel voor de afkruiding. De smaak is verfijnder en het geeft een krokante touch aan het Spaans tomatenbrood.
- Beleg het brood vlak voor het serveren: Lepel de tomaten net voor het serveren op het geroosterd brood. Laat je het te lang staan zal het brood vlug te zacht worden.
- Optionele afwerking: Doe je er een beetje vers gemalen peper bij, fijngehakte verse peterselie en nog een extra scheutje olijfolie.
Heb je dit recept gemaakt? Laat me vooral weten hoe het smaakte en deel je foto’s met de hashtag #thetastychilli of tag @thetastychilli op Instagram, Twitter of Facebook.
